Die experimentele voorstelling, die cult-film, wat levert dat nu op? Niks toch? Net als die iPad in het filmpje, hup in de blender ermee! En zo verging het de afgelopen jaren Theaters en Bibliotheken, maar ook Orkesten en Pop-podia werden niet gespaard op gemeentelijk niveau. Cultuur werd efficiënt geclusterd in een multifunctioneel gebouw door de spreadsheet managers.

De Luizenmoeder

Cultuur is entertainment maar niet alle entertainment is cultuur. Neem de serie ‘de luizenmoeder’. Goed concept, goed bedacht. (Cultureel) maatschappelijk knelpunten zoals scholenbeleid en (ouder)gedrag aan de kaak stellen. Dat was seizoen één. Een groot succes!
Maar in seizoen twee raken de voorbeelden een beetje op en dat zie je terug in de dalende kijkcijfers. Commercieel gezien toch goed genoeg om door te gaan, uitmelken dus dat concept! Aantallen, aantallen. Maar cultureel en creatief gezien kan je je afvragen of de doelstelling niet te ver uit beeld is geraakt.

Twee type managers

Even terug naar die ‘spreadsheet manager’. Zo’n man (waarom altijd een man?) denkt bij een voorstelling of boeklezing meteen: wat zijn de directe kosten? En vervolgens, wat zijn de kosten per deelnemende persoon? Maar een culturele manager denkt aan iets heel anders. Die denkt: wat heeft deze voorstelling of die boeklezing te bieden? Wat is de (toegevoegde/culturele) waarde?

Hoe koppel je die twee uitgangspunten? En hoe kom je tot een gezamenlijke definitie van ‘waarde?’ Want ja, om die twee tot elkaar te laten komen moet die culturele manager wel cijfers produceren.
Het ontastbare tastbaar maken

Bezoekers aantallen kan je meten. Maar is het bezoekersaantal (of de omzet) de enige maatstaf voor succes? Of gaat het ook om het aantal mensen dat juist geraakt is door de kunst? Of dat geïnspireerd is door de kunst?

Door naast aantallen ook de beleving van mensen te onderzoeken kan je dat ‘ontastbare’ element van ‘het effect van een tentoonstelling’ zichtbaar / tastbaar maken.

Gevolg? Win-Win

Blije spreadsheet manager (want die heeft cijfers) en blije culturele manager want die mag zich nu ook op inhoud en effect richten. Zich onderscheidend maken met echte kwaliteit. Eind goed, al goed!

Theater en Bibliotheken

Sinds 7 jaar houd ik mij bezig met het ondersteunen van theaters, en sinds kort bibliotheken, om het ‘ontastbare’ tastbaar te maken door het meten van de ‘bezoekerservaring’ door het stellen van de gerichte vragen. Wij helpen daarmee de theater- en bibliotheek directies volwaardige gesprekspartners te zijn in hun gesprekken met de subsidie verstrekkers.

Samenvattend

De kreet: ‘what’s in it for me’ en een gevoel achtergesteld te worden leidt tot de bekende zeis die alles weer grauw en gelijk moet maken. Er is een dan ook een sterke roep om verantwoording, om meer cijfers. Ook bij cultuur. Daar willen ‘we’ graag zien wat het kost per persoon.
Maar cultuur is geen gewoon product. Culturele activiteiten in Theaters en Bibliotheken stimuleren creativiteit, kennis en vaardigheden van de burgers in een gemeente. Het antwoord hierop van Theaters en Bibliotheken moet dan ook zijn om zichtbaar te maken wat hun rol is en dat zij succesvol zijn in de uitvoering. Market Vision ondersteunt hen daarbij graag met belevingsonderzoek. Onderzoek dat zich bewezen heeft, want dat levert pas echt wat op!

JAN MULDER, MARKET ONDERZOEKER EN OPRICHTER VAN MARKET VISION
Jan Mulder is onderzoeker bij Market Vision. Ik heb Market Vision in 1996 opgericht na het opdoen van marketingervaring bij één van de eerste Personal Computer firma’s (Kaypro) en juridische ervaring bij Fokker Ruimtevaart. Mijn huidige expertise is gebaseerd op meer dan 15 jaar onderzoek bij hotelketens zoals Radisson en Novotel en 7 jaar bij theaters. Ik heb ook 5 jaar het vak ‘onderzoek’ onderwezen bij Hogeschool Windesheim Flevoland. Ik woon en werk in Amstelveen. Mijn Bachelors heb ik behaald aan de University of Puget Sound en mijn Masters’ degree aan de University of Oregon.